Głuchołazy na przełomie XIX wieku w malowniczej scenerii historii i przyrody

przez JW
Głuchołazy
Głuchołazy

Pod koniec XIX wieku Głuchołazy, wówczas znane jako Ziegenhals, były opisywane jako malownicze miasto położone nad rzeką Białą Frywaldowską, w otoczeniu gór śląsko-morawskich.

W „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z 1895 roku możemy znaleźć szczegółowy opis miasta, który oddaje zarówno jego położenie, jak i bogactwo historyczno-kulturowe.

Autorzy notują, że Głuchołazy składały się wówczas z „miasta starego i czterech przedmieść: Górnego, Dolnego, Bielskiego i Błońskiego”, do których prowadziły cztery bramy miejskie. Miasto posiadało liczne obiekty sakralne, takie jak bardzo stary, odbudowany w 1729 roku kościół parafialny, kaplica św. Rocha czy kościół ewangelicki. Wyróżniało się również znaczącą działalnością przemysłową i handlową, w tym fabrykami wyrobów wełnianych, glinianych oraz handlem płótnem.

Opis tego czasu wskazuje na bogatą przeszłość Głuchołaz, od początków jako osady górniczej, przez tragiczne wydarzenia, takie jak pożary i zarazy, po rozwój w XIX wieku. To nie tylko świadectwo historyczne, ale także klucz do zrozumienia, jak bardzo zmieniało się oblicze miasta na przestrzeni wieków. W dalszej części artykułu przyjrzymy się szczegółom tego unikatowego zapisu oraz jego znaczeniu dla dzisiejszego postrzegania Głuchołaz.

Ziegenhals,‎ ‎1263‎ ‎r.‎ ‎Cigenals,‎ ‎miasto‎ ‎nad rz.‎ ‎Bielą‎ ‎Frywaldowską,‎ ‎pow.‎ ‎nissański,‎ ‎odl. 2V‎2‎ ‎mil‎ ‎na‎ ‎płd.-płd.-wschód‎ ‎od‎ ‎Nissy,‎ ‎o‎ ‎1‎ ‎mile od‎ ‎Cukmantelu,‎ ‎na‎ ‎praw.‎ ‎brzegu‎ ‎rzeki,‎ ‎wzn. 944‎ ‎st.‎ ‎npm.,‎ ‎w‎ ‎malowniczej‎ ‎okolicy,‎ ‎śród‎ ‎gór szląsko-morawskich.‎ ‎Przy‎ ‎mieście‎ ‎stacya‎ ‎dr. żel.‎ ‎na‎ ‎linii‎ ‎Nissa-Jaegerndorf,‎ ‎odl.‎ ‎18‎ ‎kim.‎ ‎od Nissy.‎ ‎Składa‎ ‎się‎ ‎z‎ ‎miasta‎ ‎starego‎ ‎i‎ ‎czterech przedmieść:‎ ‎Górne,‎ ‎Dolne,‎ ‎Bielskie‎ ‎i‎ ‎Błońskie, do‎ ‎których‎ ‎prowadzą‎ ‎cztery‎ ‎bramy.‎ ‎Miasto‎ ‎po siada‎ ‎kościół‎ ‎par.‎ ‎katolicki,‎ ‎bardzo‎ ‎stary,‎ ‎odbu dowany‎ ‎r.‎ ‎1729,‎ ‎kaplicę‎ ‎św.‎ ‎Rocha‎ ‎cmentarną, przytułek‎ ‎dla‎ ‎ubogich‎ ‎(szpital‎ ‎św.‎ ‎Barbary), szkołę‎ ‎katol.,‎ ‎kościół‎ ‎par.‎ ‎ewang.,‎ ‎szkołę‎ ‎ew., szkołę‎ ‎przemysłową,‎ ‎liczne‎ ‎fabryki‎ ‎wyrobów wełnianych‎ ‎(kołder,‎ ‎pończoch,‎ ‎der),‎ ‎glinianych, handel‎ ‎płótnem.‎ ‎Do‎ ‎miasta‎ ‎należy‎ ‎1327‎ ‎ha (901‎ ‎roli,‎ ‎15‎ ‎łąk,‎ ‎324‎ ‎lasu).‎ ‎W‎ ‎r.‎ ‎1885‎ ‎było 378‎ ‎ha,‎ ‎1521‎ ‎gospodarstw‎ ‎i‎ ‎6557‎ ‎mk.‎ ‎(442‎ ‎ew. i‎ ‎29‎ ‎żyd).‎ ‎Osada‎ ‎Neue‎ ‎Haueser‎ ‎miała‎ ‎32‎ ‎dm.‎ ‎i 537‎ ‎mk.‎ ‎a‎ ‎Steinervorstadt‎ ‎14‎ ‎dm.‎ ‎i‎ ‎106‎ ‎mk, Zawiązkiem‎ ‎miasta‎ ‎była‎ ‎osada‎ ‎górnicza.‎ ‎Prze chowały‎ ‎się‎ ‎jeszcze‎ ‎ślady‎ ‎robót.‎ ‎Husyci‎ ‎spu stoszyli‎ ‎osadę‎ ‎20‎ ‎marca‎ ‎1428‎ ‎r.,‎ ‎ks.‎ ‎Wilhelm w‎ ‎1444.‎ ‎Pożar‎ ‎wielki‎ ‎przypadł‎ ‎1524‎ ‎a‎ ‎zaraza panowała‎ ‎r.‎ ‎1622‎ ‎i‎ ‎1635.‎ ‎Co‎ ‎do‎ ‎początków‎ ‎o- sady‎ ‎ob.‎ ‎Obergrund‎.

Czytaj też: Robotnicy z Ziegenhals – życie między fabryką a naturą

Zobacz też: Kupcy z Ziegenhals – między tradycją a nowoczesnym handlem

Zobacz również: Rolnicy z Ziegenhals – ostatnie ślady wiejskiego dziedzictwa w mieście

Nasza strona: glucholazy.eu

Głuchołazy - portal miasta i gminy. Wiadomości i komentarze.

FB strona 

FB grupa Głuchołazy

Głuchołazy na YouTube